یادداشت:

سید علی ساداتی نژاد

دبیر سیاسی روزنامه سراج

صلح انسانی در روابط بین‌الملل

واقعیت جامعه بین‌المللی نشان می‌دهد تا زمانی‌که صلح انسانی بر سه پایه عدالت، عزت و شرافت در سطح بین‌المللی استوار نگردد، صلح پایدار آرمانی خام بیش نخواهد بود. اگر سازوکارهایی که یک دولت برای تحقق صلح انسانی به آنها توسل می‌جوید، ضمن توجه واقع‌گرایانه به سرشت دوگانه انسان، مبتنی بر قوانین برگرفته از عقل و فطرت آدمی و دین وحیانی باشند، سازوکارهای پایدار و کارآمدی خواهند بود، زیرا منشا آنها همان قواعد فطری با ثباتی هستند که خداوند در سرشت همه قرار داده است. در نتیجه، ثبات و صلح بلند مدت انسانی ایجاد خواهد شد.

شاید یکی از دلایل اصلی پایدار نبودن صلح در کشور‌های دنیا، توجه نکردن به صلحی است که می‌تواند ناشی از عدالت، عزت و کرامت انسانی باشد و نیز توجه نکردن به این که بدون تحقق عدالت، عزت و کرامت انسان، نمی‌توان انتظار صلح پایدار را داشت و تلاش به منظور دستیابی به صلح باید قبل از هر چیز عدالت را به ارمغان بیاورد.

اگر بنا باشد نظم بین‌المللی منبعث از اندیشه تنظیم‌کنندگان منشور سازمان ملل را در یک عبارت خلاصه کنیم، باید بگوییم در این نظم، عدالت همواره به مسلخ امنیت می‌رود. صلح تنها زمانی مستقر خواهد شد، که بی‌عدالتی، نابرابری، فقر و افراطی‌گری ریشه‌کن شده باشد. آنچه در پی این تحولات رخ خواهد داد، صلح مثبت و پایدار با تمرکز بر عدالت جهانی و عزت و کرامت است که البته امروز غایت آرزوی بشری است، ولی حداقل وجود همین رویا برای صلح، به بشر آموخته است که آنچه تا پیش از این صلح منفی خوانده می‌شد، نه صلح بلکه امنیتی زودگذر و واهی بوده که در میان جنگ دیروز و فردا، تنها چند صباحی مستقر مانده است. این امنیت سراب‌گونه، دیگر پاسخگوی جامعه بین‌المللی نیست، در این جامعه، صلحی نهادینه لازم است که توجیه‌گر توسعه، احترام به حقوق‌بشر، اولویت دادن به برابری حقیقی میان ملت‌ها، کرامت، عزت، عدالت و رهایی از ترس باشد.